Waarom je niet iedereen kan helpen als coach: 3 type mensen coaching

Als coach denk je misschien dat je iedereen kunt helpen die bij jou aanklopt. Maar is dat werkelijk zo? Helaas niet. Soms stuit je als coach op situaties waarin je voelt dat jouw hulp niet aankomt of weinig effect heeft. Zijn deze mensen niet te coachen? Of ligt het aan iets anders?

In mijn ervaring zijn er inderdaad bepaalde mensen die ik simpelweg niet kan helpen. Niet omdat ik geen goede coach ben, maar omdat zij bepaalde houdingen of patronen vertonen die effectieve coaching in de weg staan. Vandaag ga ik dieper in op de 3 type mensen coaching waarbij ik meestal vastloop en weinig vooruitgang boek.

Waarom erkenning belangrijk is voor effectieve coaching

Voordat ik inga op de drie types mensen, wil ik duidelijk maken waarom het erkennen van beperkingen in coaching zo belangrijk is.

Coaching draait vooral om groei, verandering en bewustwording. Een goede coach begeleidt mensen in het vinden van duidelijkheid, richting en het nemen van verantwoordelijkheid. Toch heeft een coach geen toverstokje om andere mensen naar wens te veranderen. De echte verandering komt altijd vanuit de persoon zelf.

Begrijp je het zo: een personal trainer kan jou allerlei oefeningen geven, maar jij bent uiteindelijk degene die naar de sportschool gaat, gewichten optilt en verandering creëert. Coaching werkt net zo. Als de motivatie, openheid en inzet ontbreken, sta je als coach al heel snel tegen een muur te praten.

Type 1 – De persoon die eigenlijk niet gecoacht wil worden: 3 type mensen coaching

Er bestaan mensen die naar coaching komen, maar stiekem helemaal geen verandering willen. Misschien stuurde hun baas ze, of adviseerde een partner ze om eens naar coaching te kijken. In elk geval missen deze personen een fundamentele eigenschap: zij willen eigenlijk niets veranderen.

Je herkent dit type, omdat zij tijdens sessies hun armen over elkaar houden en terughoudend reageren op vragen zoals:

• “Wat wil je graag bereiken?”
• “Welke stappen ben je bereid te nemen?”

Vaak zul je merken dat de antwoorden oppervlakkig zijn, zoals “Tsja, ik weet het eigenlijk niet” of “Ik denk eigenlijk dat het allemaal wel meevalt.”

Heb jij ook weleens zo iemand gecoacht of herken jij jezelf hierin? Dan is het belangrijk om eerlijk te zijn. Echte verandering vraagt om echte intrinsieke motivatie. Zonder die motivatie draait coaching vaak op niets uit.

Tip: Herken deze signalen snel genoeg en praat open en tactvol met je cliënt. Vraag respectvol naar hun eventuele weerstand, zodat je duidelijkheid krijgt over hun werkelijke motivatie.

Type 2 – De ‘ja maar’ persoon binnen 3 type mensen coaching

Misschien herken je dit scenario. Een cliënt vertelt over zijn problemen en uitdagingen. Als goede coach denk je samen na, stel je vragen en reik je mogelijke oplossingen aan. Wat krijg je keer op keer terug te horen? “Ja, maar…”

Dit type mens heeft het vermogen ontwikkeld om voor ieder advies, iedere suggestie of oplossingsrichting een reden te geven waarom het níet zal werken. Reken er maar op dat dit uitermate frustrerend kan zijn!

Deze groep mensen heeft soms bewust en soms onbewust moeite met verantwoordelijkheid nemen. Ze leggen de oorzaak van hun problemen buiten zichzelf neer en bouwen een muur van obstakels om zich heen.

Laat ik eens een voorbeeld geven van mijn eigen ervaring: ik begeleidde ooit iemand die erg ontevreden was over haar werk. Telkens als ik een oplossing aandroeg, klonk het vertrouwde “ja, maar dat kan niet, want…”. Uiteindelijk stond zij zichzelf in de weg en zat zij vast in haar eigen vicieuze cirkel.

Heb je ook ervaring met dit type cliënt? Onthoud dan dit: totdat deze persoon bereid is zich kwetsbaar op te stellen en verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen leven, zal coaching weinig vruchten afwerpen.

Tip: Ga hier juist open en helder het gesprek aan. Vraag je cliënt wat ervoor nodig is om verantwoordelijkheid te durven nemen voor eigen keuzes. Coaching wordt pas effectief nadat “ja maar” verandert in de bereidheid tot mogelijkheden.

Type 3 – De persoon die alle antwoorden al denkt te weten: 3 type mensen coaching

Dit is misschien nog wel de lastigste categorie. Deze mensen komen naar coaching met een houding van “ik weet alles al”. Misschien hebben zij al talloze zelfhulpboeken verslonden of meerdere coachingstrajecten doorlopen. Hoewel zij kennis hebben opgedaan, ontbreekt het vaak aan echte persoonlijke verwerking en introspectie.

Als coach geef je hen inzichten, oefeningen en vragen om dieper na te denken. Maar dergelijke cliënten reageren vaak met een houding van superioriteit. Elke suggestie wordt afgewezen of gezien als “heb ik al lang geprobeerd”.

Een goede analogie hierbij is die van een glas vol water: als het glas al tot de nok toe gevuld is, kun je er simpelweg niets nieuws aan toevoegen. Pas als het glas wordt geleegd, ontstaat ruimte voor nieuwe inzichten en kennis.

Herken je jezelf of misschien cliënten in dit type? Dit zijn vaak mensen die diep van binnen angst, onzekerheid of controleproblemen hebben, hoewel ze naar buiten zelfverzekerd lijken. Dit maakt juist deze coaching zo lastig.

Tip: Vraag deze persoon eens om tijdelijk het idee los te laten dat ze alles weten. Geef hen de ruimte om zich kwetsbaar op te stellen en plaats ze niet meteen in verdediging. Soms is het openlijk erkennen van onzekerheid het begin van echte groei.

Hoe herken je de 3 type mensen coaching op tijd?

Je vraagt je misschien af hoe je vroegtijdig herkent of iemand tot de besproken drie groepen behoort, zodat jij effectief kunt blijven coachen.

Hier zijn enkele belangrijke vragen om te stellen bij aanmelding of intake:

• Waarom wil je gecoacht worden? (Motivatie peilen)
• Ben je bereid naar jezelf te kijken en verantwoordelijkheid te nemen? (Verantwoordelijkheid beoordelen)
• Sta je open voor nieuwe inzichten, zelfs als ze je uitdagen? (Bereidheid peilen)

Aan de hand van deze vragen wordt vaak snel duidelijk of iemand werkelijk baat zal hebben bij jouw coaching.

Wat doe je als je iemand niet kan coachen?

Belangrijk om te onthouden is dat het helemaal geen falen is als jij iemand niet kunt helpen. Niet iedereen hoeft te passen in jouw coachingstijl of expertisegebied.

Probeer daarom altijd transparant en eerlijk te communiceren. Het is helemaal prima om aan een cliënt terug te geven: “Ik krijg het gevoel dat coaching op dit moment weinig oplevert. Hoe ervaar jij dat?” Deze openheid helpt niet alleen jouw cliënt, maar brengt bovendien helderheid in het proces.

Wat kun je nog meer doen?

• Bied eventueel aan te helpen zoeken naar een geschiktere vorm van begeleiding (therapie, training, mentoring).
• Vraag cliënt zelf na te denken waarom coaching op dit moment niet werkt en wat er nodig is.
• Geef ruimte aan gevoelens en erken vooral ook eventuele weerstand.

Conclusie: 3 type mensen coaching en omgaan met grenzen

Als coach is het essentieel om grenzen te kunnen stellen én herkennen. Coaching is effectief als de ander actief meewerkt, openstaat voor verandering en verantwoordelijkheid durft te nemen.

Natuurlijk is het menselijk om iedereen te willen helpen. Maar onthoud ook: jouw taak is het begeleiden van verandering. Echte verandering gebeurt uiteindelijk pas wanneer iemand zelf wil en hiervoor ruimte maakt.

Als jij bovenstaande 3 type mensen coaching herkent, wees dan bereid eerlijk en respectvol hiermee om te gaan. Met deze kennis voorkom je frustratie en kun je je blijven richten op degenen die je wél kunt helpen.

Zo wordt coaching écht waardevol – vooral omdat jij en jouw cliënt het beste uit elkaar halen.