Slecht slapen en de oorzaken
Slecht slapen en de oorzaken hiervan zijn divers.
Wist je dat ongeveer 4 miljoen mensen in Nederland wel eens slecht slaapt. Uit onderzoek is gebleken dat zelfs 25 % van de Nederlandse bevolking elke dag slaapproblemen ervaart. Hier komt nog bij dat we gemiddeld steeds minder slapen per nacht.
Je snapt wel dat dit niet bijdraagt aan een goed humeur. Je bent moe hebt wallen onder je ogen. Soms merk je dat ook aan de mensen in je omgeving. Bijvoorbeeld aan je collega’s of je kinderen.
Hoe kan het nou dat iets wat zo aangeboren is, soms zo lastig kan zijn om lekker te slapen?
Het Nederlands Huisartsengenootschap publiceerde onlangs dat het aantal mensen met slaapklachten schrikbarend toeneemt. Veel mensen proberen dit op te lossen door dit fenomeen gewoon te negeren. Weer een ander groot deel gebruikt slaapmiddelen (1,6 miljoen mensen). Ongeveer een kwart van deze groep gebruikt deze middelen chronisch, met alle gevolgen van dien. Waarom slapen we eigenlijk, om bij het begin te beginnen.
Zouden er in vroeger tijden ook slechte slapers geweest zijn?
Hoogstwaarschijnlijk wel. Als je kijkt naar vroegere primitieve culturen dan is het goed voor te stellen dat er altijd mensen wakker moesten blijven. Ze moesten de wacht houden voor het geval er gevaar dreigde of om het vuur aan te houden. Het is goed mogelijk dat deze mensen de voorlopers waren van de slechte slapers van nu. Wist je dat tussen de 4 en 6% van alle mensen langdurig slecht slaapt! Rekken we het begrip slecht slapen wat op, dan kom je tot de conclusie dat 10% van alle mensen regelmatig zeer ontevreden is over de slaap. Toch wel uitzonderlijk veel.
Slecht slapen en de oorzaken hiervan zit voor een gedeelte ook in de genen. Er zaten natuurlijk ook voordelen aan. Bijvoorbeeld als je in primitieve omstandigheden leeft is het wel makkelijk als er mensen zijn die wakker blijven. Het verschil in goed of slecht slapen is dus afhankelijk van je genen en/of omgevingsfactoren. Met omgevingsfactoren bedoel ik dan wat je meemaakt of heb meegemaakt. Kan dus ook een combinatie van beide zijn.
Is er een toename van mensen die slecht slapen?
Het aantal slechte slapers neemt de laatste jaren gelukkig niet toe is gebleken. Hoe dat komt is niet bekend. Wat wel zorgwekkend is, is dat de tijd die we slapen steeds korter wordt. Wat blijkt is dat we zo rond het jaar 1900 een stuk langer sliepen. Namelijk een uur tot anderhalf uur langer. Combineren we het slechte slapen en het steeds korter slapen dan is de conclusie snel getrokken dat dit voor niemand vol te houden is.
Is het een groot probleem als je chronisch slecht slaapt?
Jazeker! Als je kan meten hoe iemand zich voelt, dan zie je dat iemand die chronisch slecht slaapt op de beduidend minder goed scoort dan mensen die wel goed slapen. Mensen met een chronische aandoening hebben een score die vergelijkbaar is met mensen die slecht slapen. Met andere woorden chronisch slecht slapen is wel degelijk een groot probleem.
Wat we ook weten is dat er heel veel soorten slechte slapers zijn. Hoeveel soorten slechte slaper er zijn is nog niet bekend.
Kun je veranderen van slechte slaper naar een goede slaper?
Slecht slapen en de oorzaken, bij sommige mensen die bijvoorbeeld een traumatische ervaring hebben meegemaakt kan het voorkomen dat ze niet meer goed slapen. In dit soort gevallen is een behandeling door een psycholoog aan te raden. Vaak zijn de behandeling zo goed dat deze mensen weer gewoon goed kunnen slapen.
De meeste slechte slapers zijn van nature slechte slapers, het zit in de genen. Bij het ouder worden gaan deze mensen daar steeds meer onder lijden. Hier zijn tegenwoordig ook behandelplannen voor. Vaak gaan deze mensen daardoor wel weer beter slapen maar de meeste blijven lichte tot slechte slapers. Het komt maar weinig voor dat een slechte slaper een goede diepe rustige slaper wordt.
Wel kunnen psychologen tegenwoordig handvatten aanreiken om de slapeloosheid beter te lijf kunnen gaan.
Welke handvatten zijn dat dan?
Vaak zijn het gedragingen die je af moet leren of juist aan moet leren. Bijvoorbeeld altijd een vast slaap ritme, op een vaste tijd naar bed en een vaste tijd opstaan. Sporten kan ook goed helpen. Zorg dan dat je in de ochtend of in de middag sport. Vlak voor het slapen gaan is af te raden omdat er dan te veel adrenaline in je lichaam zit. Gebruik zo min mogelijk koffie en alcohol. Bij mensen die slecht slapen vanwege het piekeren kan het helpen om in de morgen een pieker-uurtje in te lassen. Is misschien wat raar maar ga gewoon een uurtje zitten piekeren over allerlei probleempjes die je bezighouden, maar stop dan ook na een uur. Wat ook kan helpen is om je biologische klok te helpen met helder omgevingslicht. Iedere ochtend een wandeling van een uur, je krijgt je portie licht en lichaamsbeweging.
Zo zijn er een hele rits aan handvatten die kunnen helpen om goed te slapen. Toch moet erbij gezegd worden dat de meeste van deze adviezen pas op de lange duur effect hebben. En niet te vergeten wat voor de één werkt doet bij de ander misschien helemaal niets. Ieder mens is uniek!
Slecht slapen en de oorzaken, zie hieronder!
Slechte slapers zijn vaak piekeraars!
Aangetoond is dat veel slechte slapers vaak piekeraars zijn. Bij deze mensen zit hun hoofd vaak vol, er ontstaat als het ware een file in hun hoofd die moeilijk oplost. Het blijven malen heeft als gevolg dat de hersenen te actief zijn en daarom kan je de slaap niet vatten. Val je dan uiteindelijk in slaap dan is deze zo licht dat je bij het minste geringste wakker wordt. Je brein is nog te actief om goed te slapen.
Slecht slapen is vaak het gevolg van een vervelende gebeurtenis in je leven volgens Professor dr. Ton Coenen. Bijvoorbeeld door het overlijden van een dierbare of een traumatische ervaring. Logisch, zeker in het begin blijf je denken en peinzen over de gebeurtenis. Je brein is hyper-actief.
Na verloop van tijd ‘verzacht’ het verdriet, de scherpe kantjes gaan ervan af. Wat soms wel over blijft is het slechte slapen. Het begon als een slaapstoornis die gelinkt was aan de traumatische gebeurtenis maar dan een chronische slaapstoornis wordt. Je komt als het ware in een vicieuze cirkel, je gaat denken als ik vannacht maar kan slapen… vervolgens lig je dus te piekeren. Dit gebeurt dus bij piekeraars, ze kunnen het niet van zich af zetten. Degene die dat wel kunnen zijn de rustige goede slapers.
Slecht slapen en de oorzaken kunnen veelzijdig zijn.